Τετάρτη 28 Μαρτίου 2018

Πεθαίνουν τα κοράλλια στον μεγαλύτερο ύφαλο του κόσμου

 Πεθαίνουν τα κοράλλια στον μεγαλύτερο ύφαλο του κόσμου



  Η άνοδος της θερμοκρασίας των υδάτων λόγω της κλιματικής αλλαγής, σε συνδυασμό με το εξελισσόμενο έντονο φαινόμενο Ελ Νίνιο, που επίσης θερμαίνει τα νερά, αρρωσταίνει τα κοράλλια, τα οποία όχι μόνο χάνουν τα ωραία χρώματά τους, αλλά τελικά πεθαίνουν. Τα αποχρωματισμένα κοράλλια είναι πιο ευάλωτα στις πιέσεις του περιβάλλοντος και στις ασθένειες, με συνέπεια να πεθαίνουν πολύ πιο εύκολα. Το 1996 είχε παρατηρηθεί μια ανάλογη επιδημία αποχρωματισμού, που είχε οδηγήσει σε εξαφάνιση περίπου το 16% των κοραλλιών της Γης. Η τωρινή επιδημία, η οποία ανακοινώθηκε επίσημα από την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ) των ΗΠΑ με έναρξη στις 8 Οκτωβρίου, είναι η τρίτη στην καταγεγραμμένη ιστορία.
To πρόβλημα άρχισε το 2014 σε μερικά σημεία του Ειρηνικού και έκτοτε παρατηρείται στους κοραλλιογενείς υφάλους από τη Χαβάη έως την Παπούα Νέα Γουινέα και τις Μαλδίβες, σύμφωνα με το "Nature". Η ΝΟΑΑ εκτιμά ότι το πρόβλημα αναμένεται να επιδεινωθεί έως τα μέσα του 2016.
Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι στον Ειρηνικό, στον Ινδικό και στον Ατλαντικό Ωκεανό γίνονται λευκοί ο ένας μετά τον άλλο, λες και έχει πλύνει κανείς με ...χλωρίνη τα πολύχρωμα κοράλλια. Έως το τέλος του 2015, η ΝΟΑΑ εκτιμά ότι θα έχει αποχρωματισθεί πάνω από το ένα τρίτο των κοραλλιογενών υφάλων του πλανήτη, πράγμα που ισοδυναμεί με μια καταστροφή σε έκταση άνω των 12.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων.


   Νιώθουμε σοκ και δέος γι' αυτό που συμβαίνει», δήλωσε ο θαλάσσιος βιολόγος Όβε Χόε-Γκούλντμπεργκ του αυστραλιανού Πανεπιστημίου της Κουίνσλαντ στο Μπρισμπέιν. Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία των ωκεανών πέρυσι ήταν σχεδόν 0,6 βαθμούς Κελσίου μεγαλύτερη από το μέσο όρο θερμοκρασιών του 20ού αιώνα.
Ερευνητές ανακοίνωσαν τον Μάρτιο ότι οι ύφαλοι του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Φράγματος στην Αυστραλία είχαν γνωρίσει ένα πρωτοφανές επεισόδιο λεύκανσης, και αυτό για δεύτερη συνεχή χρονιά. Οι φόβοι τους επιβεβαιώθηκαν από τις αεροπορικές παρατηρήσεις της περιοχής αυτής, η οποία περιλαμβάνεται στην Παγκόσμια Κληρονομιά της Unesco από το 198.
 Πληθαίνουν εντυπωσιακά τα νεκρά κοράλλια στη Δυτική Αυστραλία, εξαιτίας του συνδυασμού της κλιματικής αλλαγής και του φαινομένου Ελ Νίνιο, που προκαλεί η λεύκανση. Ειδικότερα σε κάποια τμήματα του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Υφάλου ο θάνατος των κοραλλιών έχει προσεγγίσει το 35%, με ανυπολόγιστες συνέπειες για το οικοσύστημα και φυσικά για τα είδη που αναζητούν εκεί καταφύγιο και τροφή.


Ένα πραγματικά μεγάλο τραύμα έχει ανοίξει στον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο της Αυστραλίας, καθώς η λεύκανση σκότωσε περισσότερο από το ένα τρίτο των κοραλλιών στο βόρειο και στο κεντρικό τμήμα· η κατάσταση μοιάζει να είναι καλύτερη στο νότιο τμήμα του.



 Οι ερευνητές που πραγματοποίησαν την έρευνα από αέρος αλλά και υποβρύχια μελέτησαν τον μήκους 2.300 χλμ. Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο και διαπίστωσαν ότι 35% των κοραλλιών στον βόρειο και κεντρικό τομέα είτε είναι νεκρά είτε πεθαίνουν,όπως επισημαίνει ο Τέρι Χιουζ, διευθυντής του Κέντρου ARC για τις Μελέτες των Κοραλλιογενών Υφάλων στο Πανεπιστήμιο Τζέιμς Κουκ του Κουίνσλαντ. Σε κάποια σημεία ο ύφαλος έχει χάσει το 50% των κοραλλιών εξαιτίας της λεύκανσης.

 Η έκταση της ζημιάς, η οποία συντελέστηκε σε διάστημα μερικών μόνον μηνών, έχει πολύ σημαντικές συνέπειες. Παρότι τα κοράλλια που έχουν υποστεί λεύκανση μπορούν να αποκατασταθούν αν η θερμοκρασία των υδάτων μειωθεί, τα πιο ηλικιωμένα κοράλλια χρειάζονται περισσότερο χρόνο να ξαναβρεθούν σε κατάσταση καλής υγείας και μάλλον δεν θα τα καταφέρουν προτού εμφανιστεί ένα ακόμα επεισόδιο λεύκανσης. Τα κοράλλια που πέθαναν έχουν χαθεί για πάντα, γεγονός που επηρεάζει το οικοσύστημα.

 «Αποτελεί έκπληξη; Όχι, καθόλου. Είναι σημαντικό; Ναι, πολύ», επισημαίνει ο Μάρκ Εκιν, ο συντονιστής του Παρατηρητηρίου Κοραλλιών, ο οποίος εργάζεται για την Εθνική Ωκεανολογική και Ατμοσφαιρική Υπηρεσία των ΗΠΑ.

Η καταστροφή οφείλεται σε ένα τεράστιο συμβάν λεύκανσης που επηρεάζει τα κοράλλια όλου του κόσμου την τελευταία διετία. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι πρόκειται για ένα συμβάν που έχει σχέση με την κλιματική αλλαγή και το Ελ Νίνιο, την υπερθέρμανση, δηλαδή, των επιφανειακών υδάτων του Ειρηνικού Ωκεανού, κάτι που μεταβάλλει τα μετεωρολογικά πρότυπα παγκοσμίως. Τα θερμότερα νερά ασκούν πιέσεις στα κοράλλια και τα κάνουν να γίνονται λευκά αλλά και πολύ ευάλωτα στις ασθένειες. Σε κάποιες περιπτώσεις, η έκταση του φαινομένου είναι δραματική. Πολλά νησιά του Ειρηνικού Ωκεανού ανέφεραν θανάτους κοραλλιών που φτάνουν το 80%.

 Πρόκειται για το τρίτο μαζικό συμβάν αυτού του τύπου τα τελευταία 18 χρόνια, ενώ οι περιοχές που υπέφεραν περισσότερο είναι αυτές όπου το νερό έχει υψηλότερη θερμοκρασία για μεγαλύτερο διάστημα. Αυτή τη φορά το νότιο μισό του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Υφάλου κατάφερε να γλιτώσει λόγω ενός τροπικού κυκλώνα. Ο,τι απέμεινε από την καταιγίδα που έπληξε τον Νότιο Ειρηνικό Ωκεανό προκάλεσε νεφώσεις αλλά και μεγάλη βροχόπτωση στην περιοχή, ρίχνοντας τη θερμοκρασία των θαλάσσιων υδάτων αρκετά, ώστε να σταματήσει η διαδικασία της λεύκανσης που είχε ξεκινήσει στο νότο. Έτσι το 95% των κοραλλιών στο νότιο τμήμα του Υφάλου επέζησε. Οι καταιγίδες και στον παρελθόν είχαν βοηθήσει τους υφάλους, επισημαίνει ο Εκιν. Το 2005, για παράδειγμα, η γρήγορη διαδοχή του τυφώνα Κατρίνα και του τυφώνα Ρίτα έριξε τη θερμοκρασία των θαλάσσιων υδάτων καθώς περνούσε από τη Φλόριντα, με αποτέλεσμα να γλιτώσουν τα κοράλλια των Φλόριντα Κιζ από τη λεύκανση.

 Πειραματικά οι επιστήμονες έχουν προσπαθήσει να αντιστρέψουν το φαινόμενο, ρίχνοντας τη θερμοκρασία των νερών με την τοποθέτηση σκιάστρων, αλλά αυτές οι προσπάθειες είναι χρονοβόρες και μπορούν να ολοκληρωθούν μόνο σε μικρές εκτάσεις. Έτσι οι επιστήμονες αναζητούν τρόπους για να αμβλύνουν τους στρεσογόνους παράγοντες στους κοραλλιογενείς υφάλους.

   "Ο αποχρωματισμός των κοραλλιών στον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο της Αυστραλίας είναι χειρότερος από ό,τι πιστεύαμε", ανακοίνωσαν Αυστραλοί κυβερνητικοί επιστήμονες τη Δευτέρα.
 Μέχρι και το 70% των κοραλλιών έχει πεθάνει σε μερικά τμήματα του συστήματος μήκους 2.300 χιλιομέτρων, λόγω των αυξημένων θερμοκρασιών στη θάλασσα κατά τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο.
«Όπως συνέβη με τους υφάλους σε όλο τον κόσμο, ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος έχει βιώσει σημαντικές και εκτεταμένες επιπτώσεις τα τελευταία δύο χρόνια», δήλωσε ο πρόεδρος της Αρχής Θαλάσσιων Πάρκων του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Υφάλου (GBRMPA), Ράσελ Ράιχελτ.
«Είμαστε πολύ ανήσυχοι για το τι σημαίνει αυτό για τον ίδιο τον ύφαλο και τι σημαίνει για τις κοινότητες και τις βιομηχανίες που εξαρτώνται από αυτόν», πρόσθεσε.
 Εμπειρογνώμονες σε μια επιτροπή που έχει συσταθεί από την αυστραλιανή κυβέρνηση για τη βελτίωση της υγείας του ύφαλου αποκαλύπτουν τώρα ότι πιστεύουν πως ο χαμηλότερος στόχος της διατήρησης της «οικολογικής λειτουργίας» είναι πιο ρεαλιστικός από την πλήρη ανάκαμψή του.
 Σε μια πρόσφατη ανακοίνωση, η επιτροπή εμπειρογνωμόνων δήλωσε ότι «είναι ενωμένοι στην ανησυχία τους για τη σοβαρότητα των επιπτώσεων που αντιμετωπίζει ο ύφαλος και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο αποχρωματισμός των κοραλλιών από τις αρχές του 2016 έχει αλλάξει θεμελιωδώς τον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο».
 Η περιοχή που πλήττεται σκληρότερα βρίσκεται βόρεια της τουριστικής περιοχής Πορτ Ντάγκλας, όπου εκτιμάται ότι το 70% των κοραλλιών ρηχού νερού έχει πεθάνει.
 Σε όλο τον ύφαλο, το 29% αυτών των κοραλλιών πέθανε από τον αποχρωματισμό το 2016. Τα κοράλλια σε βαθύτερο νερό επηρεάστηκαν, αλλά οι επιστήμονες δεν μπόρεσαν να τα αξιολογήσουν συστηματικά. Τα νότια τμήματα του ύφαλου απέφυγαν προς το παρόν τα χειρότερα.
Ο αποχρωματισμός των κοραλλιών και οι επιπτώσεις του Κυκλώνα Ντέμπι πιθανόν να προκαλέσουν περαιτέρω απώλειες το 2017, αναφέρει η έκθεση.
Ο αποχρωματισμός συμβαίνει όταν ανώμαλες συνθήκες, όπως οι υψηλότερες θερμοκρασίες στη θάλασσα, κάνουν τα κοράλλια να αποβάλουν τα μικροσκοπικά φωτοσυνθετικά φύκια τους, χάνοντας το χρώμα τους. Τα κοράλλια μπορούν να ανακάμψουν αν πέσει η θερμοκρασία του νερού και τα φύκια μπορέσουν να τα επαναποικήσουν, αλλά τα επαναλαμβανόμενα γεγονότα λεύκανσης μπορούν να κάνουν πολύ δύσκολη την αποκατάσταση.
Τον Απρίλιο, το Συμβούλιο της Αυστραλίας δημοσίευσε μια έκθεση που αποκαλύπτει ότι ο αποχρωματισμός μπορεί να κοστίσει στην περιοχή ένα εκατομμύριο επισκέπτες ετησίως και 665 εκατομμύρια ευρώ σε τουριστικά έσοδα.




Έν


Δευτέρα 5 Μαρτίου 2018

Η σημειολογία του κοχυλιού

O ρόλος και η σημασία του κοχυλιού στην καθημερινή ζωή από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα.





Αν μελετήσει κανείς το ρόλο που έπαιξε και παίζει το κοχύλι στη ζωή του ανθρώπου, θα διαπιστώσει εύκολα ότι αυτό υπήρξε κοντά του σε κάθε στιγμή της πορείας του, από τη μακρινή αρχαιότητα μέχρι τη σύγχρονη εποχή. 

Το όστρακο θεωρήθηκε σύμβολο ομορφιάς στην αρχαία Ελλάδα,  υλικό επεξεργασίας στη ρωμαϊκή εποχή,  θρησκευτικό σύμβολο στη βυζαντινή αυτοκρατορία,  οικονομική μονάδα στην προκολομβιανή περίοδο στην Αμερική και την Αφρική, αντικείμενο Τέχνης και Αρχιτεκτονικής στην Αναγέννηση, (συμπεριλαμβανομένων και των εποχών Baroque και Rococo) και τέλος βασιλικό και αριστοκρατικό προνόμιο στη βικτωριανή εποχή.

  Το κοχύλι βρέθηκε να παίζει ουσιαστικό ρόλο στην ιστορία, στην οικονομία, στην αρχιτεκτονική, στις καλές τέχνες, στη θρησκεία, στη μουσική και το χορό, στη διακόσμηση, στη διαφήμιση, καθώς και στη μαγειρική.



IΣTOPIA και Κοχύλι


 Η επιστημονική μελέτη των οστράκων ξεκινά στην αρχαία Ελλάδα τον 4ο π.X. αιώνα από τις εργασίες του Αριστοτέλη και του Θεόφραστου. O Αριστοτέλης, πρωτοπόρος ζωολόγος, φιλόσοφος και φυσιοδίφης, στην "περί ζώων ιστορία" περιγράφει με εξαιρετική λεπτομέρεια το διαχωρισμό των μαλακίων σε "μαλακόστρακα" και "οστρακόδερμα". 
   Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η Αφροδίτη, η θεά του έρωτα και της ομορφιάς, αναδύθηκε από τη θάλασσα μέσα από ένα κτένι κοντά στις ακτές της Κύπρου.
 Τον 15ο π.X. αιώνα στην Τύρο και τη Σιδώνα, ένα είδος οστράκου χρησίμευε για την πορφυρή βαφή των ενδυμάτων και αργότερα των χιτώνων των Ρωμαίων και Βυζαντινών αυτοκρατόρων.
Oι κάτοικοι της Τύρου το ονόμασαν Murex purpura και η οικογένεια των oστράκων αυτών ονομάσθηκε Muricidae. Κατά τον Πλίνιο Γάιο η διαδικασία αφορούσε το βράσιμο κατακερματισμένων οστράκων και την εκχύλιση του χρώματος, σε συγκεκριμένους χώρους, τα "Πορφυρεία". Για ένα γραμμάριο βαφής χρειάζονταν 10.000 πορφύρες. 




MOYΣIKH - XOPOΣ και Κοχύλι 

    Πολλοί πρωτόγονοι λαοί της Αφρικής, ακόμη και σήμερα, χρησιμοποιούν μικρά όστρακα σε ζωνοειδείς περιτυλίξεις του σώματός τους για ιεροτελεστίες και χορούς. Μέσα στους αιώνες το όστρακο Τρίτων (Charonia Tritonis), κοινώς "μπουρού", χρησίμευε σαν μουσικό όργανο. Το όνομα προέρχεται από το θεό της θάλασσας Τρίτωνα, γιο του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης.



Υπάρχει ένα υπέροχο άγαλμα του Τρίτωνα, έργο του Bernini, στην πλατεία Barberini της Ρώμης, το οποίο θεωρείται ένα από τα γλυπτά αριστουργήματα μπαρόκ της εποχής. 

Το συντριβάνι του Τρίτωνα βρίσκεται στην Piazza Barberini και φτιάχτηκε το 1643. 


ZΩΓPAΦIKH και Κοχύλι 


S. Botticelli, Η γέννηση της Αφροδίτης

 Στην περίοδο της Αναγέννησης η παρουσία του κοχυλιού στη ζωγραφική είναι σημαντική τόσο από άποψη συχνότητας του θέματος, όσο και από άποψη αισθητικής αρτιότητας. Στη χρησιμοποίησή του πρωτοστατούν οι Oλλανδοί ζωγράφοι.
Από τους ζωγράφους που χρησιμοποίησαν το κοχύλι στους πίνακές τους, επιγραμματικά αναφέρουμε τον S. Botticelli με το περίφημο έργο του η"Γέννηση της Αφροδίτης" (1480), τον J. del Zucchi με τον πίνακα "Oι θησαυροί της θάλασσας" (1590 στην γκαλερί Borghese της Ρώμης), τον E. de Critz (1645), τον P. Paul Rubens (1625), τους Oλλανδούς D. van Gelder, F. H. Francken (1619), Van der Ast, (1656), Rembranandt (1650) και A. van Beyeren (1690).
Από τους νεότερους ζωγράφους θα πρέπει να αναφέρουμε τον Matisse(1940), τον O. Redon (1912), καθώς και τους Έλληνες γνωστούς μας ζωγράφους Ν. Βώκο (1859-1902), τον Δ. Γαλάνη (1879-1966) και τους πιο σύγχρονους Δ. Μυταρά (Αθήνα), S. Mayer-Χριστοπούλου (Ναύπλιο) και τον ποιητή Oδ. Ελύτη με την ιδιαιτερότητα της ζωγραφικής του τέχνης.

   Από τους ζωγράφους που χρησιμοποίησαν το κοχύλι στους πίνακές τους, επιγραμματικά αναφέρουμε τον S. Botticelli με το περίφημο έργο του η"Γέννηση της Αφροδίτης" (1480).



Ν. Βώκος, Ψάρια και στρείδια
Ιακωβίδης, Πιατέλα με λουλούδια και όστρακα


   
J. del Zucchi με τον

P. Paul Rubens (1625)



  Balthasar van der Ast(1656)


Ιακωβίδης, Νεκρή φύση με όστρακα

Adriaen Coorte, Shells (1697) 







 πίνακα "Oι θησαυρος θάλασσας" (1590
                   

ΚΟΧΥΛΙ και Λογοτεχνία

Η ομορφιά των κοχυλιών δεν ήταν δυνατό ν' αφήσει ασυγκίνητους τους λογοτέχνες - πεζογράφους και ποιητές - Έλληνες και ξένους.




Από τους πεζογράφους τελείως ενδεικτικά μπορούμε ν' αναφέρουμε τη Rosamunde Pilscher ("Ψάχνοντας για κοχύλια") και από τους Έλληνες τον Ηλ. Βενέζη ("Αιγαίο", "Ωκεανός" κ.α.) και τον Α. Καρκαβίτσα ("Λόγια της πλώρης").
Εκείνους όμως που κυρίως γοήτευσαν και ενέπνευσαν τα όστρακα με την ομορφιά τους είναι οι ποιητές. Oι περισσότεροι αναφέρονται στα κοχύλια είτε κυριολεκτικά είτε μεταφορικά, δημιουργώντας εικόνες απαράμιλλου κάλλους.


   

Ταξίδευε σ' άκρες ιωνικές, 
σ' άδεια κοχύλια θεάτρων....
(Γ. Σεφέρης, Ημερολόγιο Καταστρώματος, Γ').

Τα μάτια σου δύο τραγικά κοχύλια.....
(Γ. Σεφέρης, Τρία κρυφά ποιήματα).




Φυγή-Γ.Σεφέρης

Δεν ήταν άλλη η αγάπη μας
έφευγε ξαναγύριζε και μας έφερνε
ένα χαμηλωμένο βλέφαρο πολύ μακρινό
ένα χαμόγελο μαρμαρωμένο, χαμένο
μέσα στο πρωινό χορτάρι

ένα παράξενο κοχύλι που δοκίμαζε
να το εξηγήσει επίμονα η ψυχή μας.



Σαλαμίνα της Κύπρος, Ημερολόγιο Καταστρώματος Γ’.
 

Τα νέα κορμιά περάσαν απ’ εδώ, τα ερωτευμένα
Παλμοί στους κόλπους, 
ρόδινα κοχύλια και τα σφυρά
Τρέχοντας άφοβα πάνω στο νερό
Κι αγκάλες ανοιχτές για το ζευγάρωμα του πόθου.


...Ω να μπορούσαμε ν' αγαπήσουμε τουλάχιστο σαν τις μέλισσες όχι σαν τα περιστέρια τουλάχιστο σαν τα κοχύλια όχι σαν τις σειρήνες..... 
(Σάββατο), Γιώργος Σεφέρης






Καθώς γλυκά φυσά ουρανός μεσ' σ' αδειανό κοχύλι....
(Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον Χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας).Οδυσσέας Ελύτης

         
           

Κοχύλια γιομισμένα νερό απ' το
ηλιοβασίλεμα....

(Νικηφ. Βρεττάκος, Τα ποιήματα, τομ. Α)





Από τη συλλογή Μνήμες και παρουσίες (1964) της Ιφιγένειας ΔιδασκάλουΧτες και προχτές
κάθε μέρα
πασχίζαμε να μετρήσουμε τη χαρά μας.
Ήταν η καρδιά μου λεύτερη
άνοιγε σαν πέλαγο
άνοιγε καθώς η αγάπη μου.
Κι ήταν ατέλειωτη η θάλασσα
κι ήταν απέραντη η αμμουδιά
κι έγραφαν τα κο
χύλια στον άμμο τ’ όνομά σου.
τον ανα
στεναγμό;





ΑΝΤΩΝΗΣ Θ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΤΟ ΚΟΧΥΛΙ


Το κοχύλι που μου χάρισες

ακόμα το κρατώ.

«Θυμάται τη θάλασσα.

Τόσα χρόνια θυμάται τη θάλασσα

κι αναστενάζει.» Ψιθύριζες κάποτε

καθώς τ ακουμπούσες στ’ αφτί.

Εσύ τώρα μια θάλασσα

εγώ ένα κοχύλι που θυμάται

μα πώς ν’ ακούσεις τον αναστεναγμό.


(Τραβέρσο) Νίκος Καββαδίας)


Mε πορφυρό στα χείλη μου κοχύλι σε προστάζω.
Στο χέρι το γεράκι σου και τα σκυλιά λυτά.
Aπάνωθέ μου σκούπισε τη θάλασσα που στάζω
και μάθε με να περπατώ πάνω στη γη σωστά.

(Νίκος Καββαδίας-Πικρία)

 Ό,τι αγαπούσα αρνήθηκα για το πικρό σου αχείλι
τον τρόμου που δοκίμαζα πηδώντας το κατάρτι
το μπούσουλα, τη βάρδια μου και την πορεία στο χάρτη,

για ένα δυσεύρετο μικρό θαλασσινό κοχύλι. 


Τίποτα πια
Μονάχα η θάλασσα σφυρίζοντας.

Ένα μεγάλο κοκύλι
Στο στόμα του ορίζοντα
(Τίτος Πατρίκιος, Ποιήματα Ι, 1948-1954)






(Γ. Ρίτσος)  Ένα ψαλίδι φεγγαριού
κόβει θαλάσσια κρίνα
κι ένα αλητάκι σπάρος
φυσώντας ξεφυσώντας
παίζει τη φυσαρμόνικα
έξω από τη μισόκλειστη
γρίλλια μιας αχιβάδας
Η βοή της ζέστης στ' απλωμένα σεντόνια.
 Στα πέδιλα των παιδιών κοχύλια κι' άμμος.
Κύλησε απ' τη σκάλα ο κουβάς με το νερό.
 Μεμιάς αδίσταχτη η θάλασσα αποκρίθηκε.
 Τίποτα πια δεν μπορείς ν' αναβάλεις.



 "Κοχύλι", του Ρουμπέν Νταρίο
Ένα χρυσό βαρύ κοχύλι πάνω στην άμμο βρήκα.
Μαργαριτάρια φίνα το στολίζαν.
με θεία δάχτυλα η Ευρώπη το ‘χε αγγίξει
σαν έσκιζε τα κύματα πα’ στον ουράνιο ταύρο.

Στα χείλη μου το σήκωσα το βουερό κοχύλι
για να σαλπίσω την ηχώ των θαλασσών.
το ακούμπησα στο αυτί μου και τα κυανά άκουσα βάθη
τον μυστικό τους θησαυρό να ψιθυρίζουν.

Γεύομαι τώρα την αλμύρα των πικρών ανέμων
που της Αργούς φουσκώναν τα πανιά
σαν ερωτεύονταν του Ιάσονα το όνειρο τα αστέρια.
και των κυμάτων ακούω το μουρμουρητό και μια άγνωστη λαλιά
και μια βαθιά φουσκονεριά κι έναν αγέρα μυστηριώδη…
και των κυμάτων ακούω το μουρμουρητό και μια άγνωστη λαλιά
και μια βαθιά φουσκονεριά κι έναν αγέρα μυστηριώδη…
(Το κοχύλι έχει το σχήμα της καρδιάς.)
(Μετάφραση από τα ισπανικά: Παναγιώτης Αλεξανδρίδης)



συναντά κανείς και στον Α. Εμπειρίκο, στο Ν. Καββαδία αλλά και στα τραγούδια του Λευτέρη Παπαδόπουλου ή στο Federico Garcia Lorca.

Στίχοι Λευτέρης Παπαδόπουλος


Στο Μόλυβο, στη Μυτιλήνη
θα βρω μια μάγισσα που λύνει
τα μάγια που σου έχουν κάνει
και την καρδιά σου έχουν μαράνει.

Κι όταν λυθούν τα μαύρα μάγια
κάτω απ’ των άστρων την ανταύγεια
σ’ ένα κοχύλι θα κλειστούμε
και στο βυθό θ’ αγκαλιαστούμε.

Να μην μας δει ανθρώπου βλέμμα
γιατί τα μάγια σαν το αίμα
φεύγουνε και ξαναγυρνάνε
και την αγάπη τυραννάνε. 






William Robert Symonds (1851 – 1934)
Ανδρέας Εμπειρίκος, «Το γάλα του αιγιαλού»-απόσπασμα
Στην χώρα που ανθούν στις αμμουδιές οι κόρες
Τ' άστρα ξυπνούν και φέγγουν άναυδα τη νύχτα
Στιλπνά σαν μουσαμάδες των ψαράδων
Ενώ τ' αστέρια της θαλάσσης πλησιάζουν
Πρώτα λευκά και σχεδόν άχρωμα
Έπειτα κόκκινα και ζωηρά
Με τα πλοκάμια των σφαδάζοντα
Για το εφήβαιον και για τα στήθηΤων νεανίδων.

Οι αμμουδιές είναι διάστικτες από κοχύλια
Μ' ένα φιλί λησμονημένο μες στα βότσαλα
Μ' ένα πουλί που κούρνιασε στα στήθη Κόρης γλυκιάς
που του μιλάει και λέγει
Πουλί καλό πουλί χρυσό πουλί λαμπρό μαντάτο
Χαϊδεύοντας το στα βυζιά της με λαχτάρα




Περισσότερο απ' όλους όμως φαίνεται να γοητεύεται ο Oδ. Ελύτης. Στο έργο του - ποιητικό και ζωγραφικό - βλέπομε συχνά να επανέρχεται μαζί με το φως, τη θάλασσα και τον ουρανό, το κοχύλι.


Πώς να χωρέσει ο ουρανός σε μια κοχύλα ρόδινη.... (Ήλιος ο πρώτος).

Καθώς γλυκά φυσά ουρανός μεσ' σ' αδειανό κοχύλι....
(Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον Χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας).

Τρίμματα χοχλιδιών στον ήλιο...
(Έξη και μια τύψεις για τον ουρανό).

Bουή από πελαγίσιον κόχυλα...
(Μαρία Νεφέλη).




Οδυσσέας Ελύτης, "Ο μικρός ναυτίλος", 1985

Τι πάει να πει «δεν πρέπει», «δεν αρμόζει».
Εγώ έχω δει παρθένες κι έχω ανοίξει
Το χνουδερό τους όστρακο να βρω το μέσα μέρος
Το μέρος της καταστροφής και του θανάτου.
Φλοίσβος φιλί -1984
 Φλοίσβος φιλί στη χαϊδεμένη του άμμο Έρωτας.
Τη γαλανή του ελευθερία ο γλάρος δίνει στον ορίζοντα.
Κύματα φεύγουν έρχονται,
αφρισμένη απόκριση στ’ αυτιά των κοχυλιών.

Ποιος πήρε την ολόξανθη και την ηλιοκαμένη;
Ο μπάτης με το διάφανό του φύσημα γέρνει πανί του ονείρου.
Μακριά
έρωτας την υπόσχεσή του μουρμουρίζει Φλοίσβος.


Κύματα φεύγουν έρχονται, 
αφρισμένη απόκριση στ’ αυτιά των κοχυλιών.




(Προσανατολισμοί) ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

Τώρα θά ῾χω σιμά μου ἕνα λαγήνι ἀθάνατο νερό
Θά ῾χω ἕνα σχῆμα λευτεριᾶς ἀνέμου ποὺ κλονίζει
Κι ἐκεῖνα τὰ χέρια σου ὅπου θὰ τυραννιέται ὁ ἔρωτας

Κι ἐκεῖνο τὸ κοχύλι σου ὅπου θ᾿ ἀντηχεῖ τὸ Αἰγαῖο.



Δοξαστικό, Οδυσσέας Ελύτης 
ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το φως και η πρώτη …. Των ψιθύρων η επώαση μες στα κοχύλια μιά χαμένη σαν όνειρο: η Αριγνώτα ένα φως μακρινό που λέει: κοιμήσου σαστισμένα φιλιά σαν πλήθος δέντρα





Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα
         Κοχύλι
     Στη Νατάλια Χιμένεθ

Μου έφεραν ένα κοχύλι.

Μέσα του τραγουδάει
μια θάλασσα χάρτης.
Την καρδιά μου
γεμίζει νερό
με ψαράκια
σκουρόχρωμα και ασημένια.

 Μου έφεραν ένα κοχύλι.




                                 Αλκυόνη Παπαδάκη 
Σχεδόν όλη μου τη ζωή την πέρασα στην ακροθαλασσιά.
 Κρατούσα ένα κοχύλι κι ονειρευόμουνα τον ωκεανό.
 Είναι να μη βρεθεί η ψυχή σου άδειο κοχύλι, πεταμένη στο θυμό της.
Κάποιοι όμως είναι τυχεροί.
Στ' άδεια κοχύλια της ψυχής τους οι Γοργόνες κρύβουν τα τραγούδια τους.



Να λες, μ' ένα κοχύλι πόσο μ' αγαπάς
κι όλα τα σύννεφα να τα σκορπάς
κρυφή μου θάλασσα θα πάω, όπου με πας
Να λες, όσα τραγούδια έγραψα για μας
με την αγάπη όλα τα νικάς
βουνά και πέλαγα αν θέλεις, τώρα περνάς







ΠΗΓΗ: https://pyroessa-artemusica.blogspot.com/2014/07/blog-post.html